نظریههای توجیه و مبناگرایی
نظریه مبنایی / توجیه (فلسفه شناخت)
کتاب حاضر، مشتمل بر مقالاتی است که هرکدام به گوشهای از جریان نظریه توجیه و مبناگرایی میپردازند. در این کتاب بیان میشود که مبناگروی و انسجام گروی دو نظریه اصلی و مهم و دو پاسخ عمده به سؤال از چیستی و چگونگی توجیه معرفتشناختیاند. مبناگروان معتقدند که توجیه، ساختاری درختی دارد. در این ساختار، برخی باورها که سنگ بنای معرفت را تشکیل میدهند، خود-موجه اند و برخی دیگر مبتنی بر آن باورهای نخستیناند و توجیه خود را وابسته به آن معارف و باورهای پایهاند. انسجام گروی، خود-موجه بودن برخی از معارف و باورها را نمیپذیرد و بهجای آن، معتقد است فرایند توجیه باورها تنها در تعلق به یک نظام باور امکانپذیر است که در آن نظام، باورها بر همدیگر متکی باشند. در چنین نظامی، هیچ باوری نمیتواند سر پای خود بایستد، بلکه باید سر بر شانه دیگری بنهد و در یک وابستگی وجودی دوطرفه، توجیه خود را بهطور متقابل از دیگری بستاند.