طرحریزی سیستم ملی برای مناطق حفاظت شده از: اتحادیه جهانی حفاظت
سیستمهای ملی مناطق حفاظت شده - برنامهریزی
در دهۀ اخیر، در سراسر جهان مناطق حفاظت شده از نظر تعداد و وسعت رشد چشمگیری داشته است. اما تحقق فواید بالقوۀ آنها مشروط به اعمال مدیریت مناسبی است که در بسیاری از نقاط به عنوان یک معضل همچنان به قوت خود باقی است. هماهنگی بین مناطق تحت حفاظت از نظر معیارهای انتخاب، اهداف مدیریت در سطح جهان به وسیلۀ سازمانهایی مانند: اتحادیۀ جهانی حفاظت و کمیسیون جهانی مناطق حفاظت شده میسر شده است. بر این اساس، طرحریزی سیستم ملی (سیستم پلان) به معنی طراحی کل سیستم مناطق حفاظت شدۀ عام است به طوری که تمام اکوسیستمها و اجتماعاتی را که در یک کشور وجود دارد دربرمیگیرد. سیستم پلان باید اهداف تمام مناطق حفاظت شده را شناسایی و بین آنها توازن ایجاد کند. علاوه بر آن، این طرح باید روابط بین اجزای سیستم مانند روابط بین مناطق حفاظت شده و سایر کاربردها و همینطور بین بخشها، نهادها و سطوح مختلف جامعه را شناسایی کند. در ضمن طرح سیستم باید بتواند واکنش افراد و گروههای مختلف ذینفع را در مدیریت کارا و پایدار مناطق حفاظت شده نشان دهد و بالاخره یک طرح سیستم باید به عنوان وسیلهای برای تعیین اولویتهای هر کشور مورد استفاده قرار گیرد تا بتواند در شکلگیری سیستم ملی مناطق حفاظت شده مفید واقع شود. کتاب پیش رو، نخستین نمونه از دستورالعملهای عملی است که به وسیلۀ کمیسیون مناطق حفاظت شده (آی. یو. سی. ان) با همکاری واحد تحقیقات طرحریزی زیستمحیطی دانشگاه ولز انگلستان تهیه شده است. این دستورالعمل برای استفادۀ همۀ کارگران و سیاستگزاران مناطق حفاظت شده، نه تنها در سطح دستاندرکاران، بلکه تصمیمگیران سازمانهای غیردولتی، سازمانهای مالی جهانی و دانشگاهیان تهیه شده است. نگارنده امیدوار است با انتشار این دستورالعملها ضرورت مدیریت مناطق حفاظت شده و استانداردهای مدیریت برای همگان روشن و به بهترین شکل ارتقا یابد.