تمثیل، خیال و تاویل
تمثیلات عرفانی / تخیل / مولوی، جلالالدین محمدبن محمد، 604 - 674ق. - عرفان / ابنعربی، محمدبنعلی، 560 - 638 ق. - دیدگاه درباره عرفان / مولوی، جلالالدین محمدبن محمد، 604 - 674ق. مثنوی - عرفان / تاویل
در کتاب حاضر تشریح میشود که تمثیل، خیال و تأویل سه رویکرد در معرفتشناسی صوفیه است. «خیال» با جولان در صحرای برهوت «معنا» رهاوردی صورتمند و شکل یافته از آن جهان بیصورت به ارمغان میآورد و بدین ترتیب معانی متعال را متنزل میکند. در فرایند خیال تخیل فقط زبان تمثیل است که صورتمندشدن معانی بیچون را ممکن میسازد. «تمثیل» یکسویه در معنا و سویهای در صورت دارد؛ از اینرو زبان خاص تخیل صوفیانه است؛ اما «تأویل» رویکرد ناگزیر در فهم صوفیانه است. تأویل فرایندی معکوس دارد. هر آنچه خیال با کمک تمثیل از معنا بهصورت آورده است، اکنون تأویل صورت نازل را به معنا و جایگاه اصلی تعالی میدهد تا جریان ادراک و فهم کامل شود.