عقل و نفس
اخلاق اسلامی / عقل (اسلام) / نفس (اسلام) / خودسازی (اسلام)
بیان معنای «عقل و نفس» و مراتب آنها از منظر آموزههای اسلامی و فلسفی است. در این نوشتار در دو بخش مجزا به تجزیه و تحلیل ابعاد مختلف عقل و نفس پرداخته شده و ویژگیهای آنها و نسبت آنها با یکدیگر تبیین شده است. در بخش اول نگارنده به تحلیل معانی گوناگون عقل پرداخته و ترکیبات مختلف عقل مانند عقل اول، عقل نظری، عقل عملی، عقل معاش، عقل معاد، عقل متصل، عقل غریزی، عقل فعال، عقل خالص، عقل بالفعل، عقل مستفاد، عقل جزیی، عقل کلّی، عقل الهی و... پرداخته و جایگاه مهم عقل در اسلام را به عنوان بهترین مخلوق الهی بررسی نموده است. در بخش دوم به معانی گوناگون نفس پرداخته و ترکیبات مختلف نفس مانند نفس حیوانی، نفس رحمانی، نفس اعلی، نفس اماره، نفس لوامه، نفس مطمئنه، نفس سماویه، نفس ناطقه، نفس زکیه، نفس نباتی، نفس قدسی و... را تحلیل نموده و ویژگیهای نفس و پیآمدهای نفسپرستی و شیوههای مهار نفس را در آموزههای اسلامی بیان نموده است.