آشنایی با تاریخ زبانشناسی
زبانشناسی - تاریخ
آنچه امروز به عنوان "تاریخ زبانشناسی" در اختیار است و در نوشتههایی شبیه به این نام ثبت شده است، نشانگر واقعیتی انکارناپذیر است و آن این که، جدا از چند استثناء، تمامی پژوهشهای موجود از دیرباز تاکنون از دو ویژگی بارز برخوردار بودهاند. نخست این که چنین مطالعاتی دربارهی "زبانها" صورت پذیرفتهاند، و نه زبان به عبارت سادهتر، این پژوهشها دربارهی تکتک زبانهای دنیای زمانهی خویش انجام پذیرفتهاند و نه آنچه امروزه به مثابهی ابراز ایجاد ارتباط انسانها، فارغ از این که کدام زبان باشد، موضوع مطالعهی زبانشناسی است. دوم این که هیچ مطالعهای در باب زبانهای مختلف به خاطر خود زبان آغاز نشده است. در تمامی این پژوهشها، منشاء اصلی مطالعهی زبانها، موضوعی مستقل از زبان بوده است و از آنجا که این موضوع از طریق زبان بیان شده بود، لاجرم به مطالعهی زبان بیان آن موضوع انجامیده است. مطالعهی معنی و منطق در یونان، آموزش فن خطابه در روم، حفظ شریعت یهود، گسترش دو دین دیگر ابراهیمی مسیحیت و اسلام، و.. اسباب مطالعهی زبانهایی چون یونانی، لاتین، عربی، عبری، سنکریت و جز آن را فراهم آوردند و در تمامی این موارد، مطالعهی این زبانها برای دستیابی به معرفی دیگر صورت میپذیرفت. نویسنده در درسنامهی حاضر از منظر تاریخنگاری و معرفتشناختی به تاریخ زبانشناسی مینگرد و سعی دارد تا به زبانی ساده، نخست به اوضاع اجتماعی زمان و مکان مورد بحث بپردازد و سپس به نکاتی از آرای اندیشمندان دورههای مختلف اشاره کند که در مسیر تکوین مطالعهی دانش زبان دخیل بودهاند.