تعزیه و آیینهای عاشورایی: مجموعه هفت مقاله مردمشناختی
تعزیهنامهها
تعزیه، در مجموعة مراسم سوگواری ماه محرم، جایگاه منحصر و برجستهای دارد. تعزیه که با مفهوم سوگواری، در چهارچوب مراسم شهادت امام حسین (ع) و رخدادهای عاشورای کربلا مینشیند، به سبب قالب نمایشی و زمینههای اجرایی آن هویت یک نمایش آیینی و بزرگترین نمایش آیینی ایرانی را به خود میگیرد. از این رو، در پهنة گستردة سرزمینهای حوزة فرهنگ ایرانی و سرزمینها و فرهنگهای همسایه و خویشاوند، مفاهیم دیگری نیز بر آن افزوده شده است. بنابراین با تعزیه و آیینهای سوگواری ماه محرم، از منظر تنوع شیوههای برگزاری در قلمرو جغرافیایی رواج آن و پیشینه و تحولات تاریخی در دورههای مختلف و در فضاهای متفاوت یا همگون و همانند؛ همچنین از منظر محتوای آیین، نمایشی و به طور کلی فرهنگی ـ تاریخی آن، پژوهشهای گستردهای را میطلبد. کتاب حاضر، حاوی مقالاتی با موضوع تعزیه و محرم است. عنوانهای این مقالات عبارتاند از: زمینههای فرهنگی ـ تاریخی گسترش آیینهای عاشورایی در جهان ایرانی؛ محرم و نشانههای نمادین؛ استمرار عناصر کهن نمایشی ایران در تعزیه؛ تعزیه و مراسم ماه محرم در گیلان؛ پایگاه اجتماعی تعزیهخوانی در تفرش و تکیههای تفرش.