کلاغنامه: از اسطوره تا واقعیت
هیچ پرندهای به اندازهی کلاغ در شکلگیری اسطورههای خلقت نقش نداشته است. میتراییسم اگر اولین اسطورهای نباشد که کلاغ در آن ظاهر شده است، بدون شک بهشت گم شدهی کلاغ محسوب میشود. کلاغ در میتراییسم، پیامآور برگزیدهی اهورامزداست و برخوردار از مقام و منزلتی که پس از آن در هیچ افسانه و اسطورهای به او ارزانی نمیشود. مذاهبی که پس ازمیتراییسم آمدهاند. اغلب وظیفهی رساندن پیام را به فرشتگان ـ که به شکل انسان بالدار مجسم شدهاند ـ میسپارند. کلاغ در شکلگیری اسطورههای بومیان آمریکای شمالی بیشترین سهم را داشته است. بعضی از قبایل آمریکا، کشف انسان اولیه را که در صدفی پنهان بوده است به کلاغ نسبت میدهند. در قبایل دیگر خسوف ماه را کار کلاغ میدانند. کلاغ گاهی سارق بیرحم ماه و ستارگان است و زمانی آفرینندهی دست و دلباز آنها و معمولا برای نیل به اهدافش به هر حیلهای متوسل میشود. پس از جهان اسطورهها رد کلاغ را باید در ادیان ابراهیمی جست و جو کرد. اینجا کلاغ لکهی پاکنشدنی و سیاهی است بر دامن سپیدهدم خلقت و در کار گور و گورکنی معلم اول محسوب میشود. در حکایات عامیانه و داستانهای کودکان نیز، کلاغ به پرندهی محبوب جادوگران تبدیل میشود. مطالب کتاب حاضر به نقش کلاغ در اسطورهها، سرودههای کلاسیک و مدرن دربارهی کلاغ و چند حکایت و داستان دربارهی کلاغ اختصاص یافته است.