دین و ساختن جامعه: جستارهایی در الهیات اجتماعی
«چارلز دیویس» در فوریه 1923 در «ویلت شایر» انگلستان زاده و در سال 1946 رسما کشیش شد. وی در دانشگاههای گوناگون، استاد الهیات و مطالعات دینی بود. او را یکی از مشهورترین متألهان دنیای انگلیسیزبان و ستاره نوپدید الهیات کاتولیک بریتانیا در دهه 1960 دانستهاند. کتاب حاضر به بنیانهای فکری او به اجمال اختصاص یافته است. در نزد دیویس، ایمان تنها باور داشتن به مجموعهای از اعتقادات نیست، بلکه وی تمایز قاطعی میان ایمان و اعتقاد قایل میشود. به رغم او ایمان یک پاسخ دینی بنیادی است؛ جهتگیری به سوی امر متعال، گشودگی نامحدود ذهن و دل، به واقعیت هستی به مثابه نامحدود است. ایمان را میتوان اعتماد اساسی به واقعیت هستی یا عشق عام به واقعیت توصیف کرد. اما اعتقادات، داوریها و احکامی هستند که بر مبنای ایمان پدید میآید. این داوریها یعنی اعتقادات دینی مانند همه آفریدههای انسانی، نسبی، ناپایدار و محدود به فرهنگاند. نکته مهمی که نویسنده در جایجای کتاب بر آن تاکید میکند این است که امر استعلایی ایمان، هیچگاه به طور مستقیم در جامعه و حیات انسانی ظاهر نمیشود، بلکه همواره به واسطه و با میانجی بر عرصههای مختلف انسانی تاثیر مینهد و این میانجی همانا پراکسیس یا عمل دینداران است. ایمان به ما یادآوری میکند که هیچ امر مطلقی در زندگی ما وجود ندارد، مطلق فقط خداست. از نظر وی، ایمان از طریق عمل دینداران میتواند سبب استعلای نظم اجتماعی و سیاسی شود. به رغم وی استقرار عدالت اجتماعی اساسی و ایجاد نظم سیاسی آزاد از ستم آشکار میتواند راه ضروری پدید آمدن ایمان و رستگاری باشد، اما کافی نیست. جامعه نه ریشه نشر انسانی است و نه جایگاه کمال انسانی. نویسنده در این اثر به گفتوگوی انتقادی با بزرگترین متفکران معاصر نظیر هابرماس و فوکو پرداخته و ضمن بهرهگیری از اندیشههای آنان، مواضع خود را از آنان متمایز ساخته است.