ظاهرگرایی در فهم قرآن
قرآن - بررسی و شناخت / قرآن - تحقیق
نقد و ارزیابی جریانهای ظاهرگرای افراطی در تفسیر قرآن کریم است. در این نوشتار نویسنده به دنبال آن است تا اثبات نماید که اگر چه ظاهر قرآن کریم حجت است، اما اگر بخواهیم همه آیات قرآن را با ظاهرش تفسیر کنیم و در این زمینه افراط نماییم، به کجفهمی قرآن منتهی شده و برخی از حقایق مهم قرآن مغفول خواهد ماند. وی بدین منظور نخست تعریفی از وضع یک لفظ برای یک معنا ارایه نموده و پس از آن ظاهرگرایی در تفسیر قرآن را تعریف نموده است و آنگاه نسبت بین ظاهر و باطن قرآن را بررسی نموده و مراد از ظهور آیات و حجیت آنها را نیز بیان کرده است. وی فرق میان مدلول لفظی، مدلول معنایی و مدلول سیاقی آیات را نیز تبیین نموده و کاربرد حقیقت و مجاز را در تفسیر قرآن بررسی کرده است. نویسنده در ادامه با توجه به سابقه طولانی تفسیر ظاهری از قرآن و جریانشناسی تاریخی ظاهرگرایان و اخباریان در این زمینه، به بیان مبانی فهم قرآن نزد این قبیل از مفسران و نقد دیدگاههای تفسیری آنان پرداخته و روشهای فهم و تفسیر قرآن از منظر آنان را نیز نقد نموده است. وی همچنین مصادیق مختلف ظاهرگرایی در تفسیر قرآن را بیان کرده و تقابل اصولیان و اخباریان در این زمینه را از لحاظ تاریخی مورد بحث و بررسی قرار داده است.