پشمینهپوشان: فرهنگ سلسلههای صوفیه
تصوف - اصطلاحها و تعبیرها
وجه تسمیۀ صوفیه آن است که صوفی از کلمۀ صوف مشتق شده و صوف پشم است و صوفی، کسی که پشمینه میپوشد. هر صوفی باید از کلیۀ علایق نفس قطع امید کند، به حفظ دقایق بکوشد و ادارک حقایق را مد نظر داشته باشد. هر مرید باید به پیری اقتدا کند. انتساب مریدان به مشایخ از سه راه حصول مییابد: از طریق فرقه، تلقین ذکر، و صحبت. مراحل سلوک را به «تخلیه» از هوای نفس «تحلیه» به طهارت روان و «تجلیه» یا شایستگی تجلیگاه حضرت حق بودن، تقسیم کردهاند. صوفیان خود را اهل حق، باطن، حقیقت و طریقت، و اهل شریعت را اهل ظاهر و اهل رسوم دانستهاند. صوفیه، حقیقت و طریقت را بالاتر از شریعت میدانند و شریعت را پوست و طریقت را مغز تصور میکنند. این کتاب، فرهنگنامهای است مشتمل بر 534 مدخل که نگارنده طی آن با استفاده از منابع متعدد تصوف، فرق صوفیه را از شبهقارۀ هند تا شمال آفریقا برمیشمرد، دربارۀ خاستگاه فکری، جغرافیایی و تاریخی آنان توضیح میدهد و نیز نامها، واژگان و اصطلاحات مرتبط را معرفی میکند.