تساهل در اسلام
بخش نخست کتاب، مقالهای است از "خالد ابوالفضل" ـ استاد دانشگاه UCLA ـ با عنوان "جایگاه تساهل در اسلام" که نویسنده در صدد است با طرح اصول جهان شمول قرآن از زمینهی اجتماعی و تاریخیای که این متن در آن نازل شده، "تعهد اخلاقی" اسلام را اثبات نماید. "او آیات قرآن را در مورد نحوهی رفتار با زنان و غیر مسلمانان در پرتو عبارات این کتاب مقدس که انسانها را به بخشش، مهربانی و عدالت دعوت میکند و بر ماهیت ذاتا متکثر جامعهی بشری تاکید مینمایند، تفسیر میکند... او اشاره میکند که فرقههای نامتساهل و افراطی به طور سنتی به وسیلهی تمدن اسلامی به حاشیه رانده شدهاند. اما او استدلال میکند که در حال حاضر اسلام به واسطهی سوء استفاده از سمبلهای اسلامی به وسیلهی گروههای افراطی و رکود در حیات مدنی و اقتصادی جوامع اسلامی، با یک بحران مرجعیت دینی رو به روست". وی تاکید میکند که خوانندگان در قبال تفسیر قرآن باید احساس مسئولیت اخلاقی بکنند و در نهایت، متون دینی "امکانهای پربار و ارزشمندی برای معنا و تفسیر فراهم میکنند و واجد معانی حتمی و بی چون و چرا نیستند؛ از این رو، متن به لحاظ اخلاقی به خواننده غنا میبخشد اما فقط در صورتی که خواننده به لحاظ اخلاقی به متن غنا ببخشد". در بخش دوم کتاب، مقالاتی جمع آمده که پاسخ به نوشتهی "خالد ابوالفضل" است. اغلب پاسخ دهندگان نقد ابوالفضل بر پاک دینی اسلامی را میپذیرند، اما در خصوص مفهوم کلی این بحث و استدلالهای خاص آن ایراداتی مطرح میکنند. مقالات این بخش عبارتاند از: "پاک دینی و رکود/ میلتون و یوست"، "یکی میراث محافظهکارانه/ سهیل هاشمی"، "دل مشغولیهای نا به جای الهیاتی/ طریق علی"، "محدودیتهای تساهل/ عبیدالله جان"، "متن و بستر/ استنلی کورتز"، "فراسوی/ تفسیر/ امینا ودود"، "اهمیت دموکراسی/ عقیل بیلگرامی"، "بی عدالتیهای غیر قابل تحمل/ مشهود ریزوی"، "مبارزه در اسلام/ جان اسپوزیتو"، سنتهای متکثر/ قمرالهدی" و "سردرگمی در زمینهی رهبری/ اسکات اپلبی". در بخش سوم کتاب، پاسخهای خالد ابوالفضل به نوشتههای یاد شده فراهم آمده است.