دورنمایی از حرکت ادبی عمادالدین اصفهانی در جهان اسلام
عمادالدین کاتب اصفهانی (519-597 هـ ق) ادیب و مورخ قرن 6 هـ . ق است. عصر او مصادف با اواخر دورۀ عباسی (132-656 هـ) بود که حوادث و وقایع گوناگون در آن به وقوع پیوست. ضعف خلفای عباسی و قدرتطلبی و زیادهخواهی دولتمردان موجب افزایش حکومتها و دولتهای کوچکتر و نابهسامانی اوضاع کشورهای اسلامی شد. مهمترین واقعه در این مورد، جنگهای صلیبی بود. عماد در خانوادهای سیاسی و فرهنگی در اصفهان به دنیا آمد، خانوادهاش جملگی درامور دیوانی و کتابت اشتغال داشتند و اغلب از کاتبان دیوان سلجوقی بودند. عماد نیز از کودکی در مسیر آموزش و یادگیری علوم اسلامی، ادبیات و فن کتابت قرار گرفت و پس از کسب مهارت به دیوان خلیفه مقتفی در بغداد فرا خوانده شد و به عنوان کاتب در آن دیوان فعالیت کرد و سپس به دیوان نورالدین زنگی در دمشق راه یافت. وی از پیشروان نثر فنی و مصنوع در اواخر دورۀ عباسیان به شمار میآید که در هر دو زبان فارسی و عربی تبحری تام داشت، رسایل متعددی نگاشت و به ذوالبلاغتین شهرت یافت. عماد در زمینۀ تاریخ، شعر و تاریخ ادبیات تالیفات بسیاری دارد که "خریده القصر" مهمترین اثر ادبی او است. نگارنده درکتاب حاضر، پس از تشریح اوضاع و احوال روزگار عماد و شرح حال سیاسی و فرهنگی زندگی و معرفی آثار وی، معیارهای نقدی و بلاغی خریدهالقصر را برمیشمرد. سخن نویسنده در کتاب آن است که عمادالدین اصفهانی با آفرینش دایرهالمعارف بزرگ ادبی خریده القصر، توانست پیامآور حفظ وحدت ادبی و اتحاد مسلمانان شرق و غرب، از عراق و ایران و شام گرفته تا مصر و اندلس، باشد.