تاج سر کرانه (روایتی داستانی از زندگی و مبارزه رئیس علی دلواری)
رئیسعلی، دلواری، 1303؟ - 1333 ق. - سرگذشتنامه - داستان / داستانهای فارسی - قرن 14
«زائر محمد»، پدر «رئیسعلی»، برای هر کسی که در «دلوار» به دنیا میآمد، ده تومان هدیه میبرد که در آینده تفنگچی پسرش باشد. حالا بعد از گذشت سالها، تفنگچیهای ماهر دلوار چون «زارحسن»، به سرگروهی او کار میکردند. یکشب «سید مرتضی» رو به رئیسعلی کرد و گفت: «گمرک بوشهر» برای دولت ایران نقش بسیار مهم و اساسی دارد و سالانه با مالیات و عوارض گمرکی، پول زیادی به خزانة شاه وارد میشود، این منبع باید قطع شود. رئیسعلی نیز پذیرفت و بعد از آن با افراد گروهش صحبت کرد و قرار شد برای یکسره کردن کار گمرک بوشهر به آنجا بروند. پس از آن اتفاقاتی رخ داد که در ادامة داستان بیان شده است. در کتاب حاضر شرح زندگی و مبارزات رئیسعلی دلواری در قالب داستان روایت شده است. وی یکی از مبارزان جنوب ایران علیه تجاوز نیروهای انگلیسی به سواحل خلیج فارس است.