برهان رسا بازنویسی کتاب مقامع رشیق لمنکری طب العتیق
ورود رسمی طب غربی به ایران را باید از آغاز کار نخستین دانشجویان ایرانی اعزام شده به اروپا توسط عباس میرزا، ولیعهد فتحعلی شاه قاجار ـ دانست. با ورود طب غربی، کمکم از ارزش طب سنتی ایرانی کاسته شد و با این که در دارالفنون تدریس میشد ولی با تاسیس دانشگاه تهران، در دانشکدۀ پزشکی آموزش طب سنتی حذف گردید و تنها گاهی اوقات مطالبی از میراث طب ایرانی به صورت بسیار محدود توسط برخی از پزشکان با سابقۀ علمی گفته میشد. ولی امروزه در کنار بهرهگیری از پیشرفتهترین اطلاعات پزشکی روز، دورۀ احیای کاربرد طب سنتی فرا رسیده است و در این راستا منابع سنتی ایران مورد بازخوانی و استفاده قرار میگیرند. یکی از منابع مقامع الرشیق لمنکری طب العتیق است که هماکنون با عنوان "برهان رسا" به چاپ رسیده است. این اثر در سال 1349 هـ . ق به وسیلۀ اعتماد الاطبا حاج میرزا حسین بن سلطان الاطباء مرتضی قلی همدانی سلطانی نگاشته شده است؛ وی یکی از نوادر زمان بود که هم در زمینۀ طب سنتی صاحب نظر بود و هم در زمینۀ طب غربی تحصیلات رسمی داشت که به دفاع از جایگاه میراث پزشکی قرون و اعصار ایران در برابر تهاجم یکسونگر طب کلاسیک و طرفداران بیچون و چرای آن و مخالفین غربزدۀ دانش بومی برخاست. اعتماد الاطبا در این کتاب به طب جدید در زمان خود و غفلت از نکات ارزشمندی که برای تامین وحفظ سلامت مهم است، اشاره میکند و با انتقاد از کسانی که صرفا با اتکا به مدارک تحصیلی، ارزش تجربه و دانش واقعی را نادیده میانگارند، جنبههایی از سوء رفتار و بیاعتنایی به مبانی اخلاقی پزشکی را مطرح مینماید. وی در نهایت با عرضۀ مجموعهای از معانی مصطلحات پزشکی، فرمولها و دستورالعملهای درمانی و تجارب ارزشمند خود، پزشکان را به بهرهگیری از آنها دعوت میکند. وی با تبیین شرح حال و تحلیلی از عملکرد پزشکی دو نابغۀ بزرگ طب ایرانی؛ یعنی محمد زکریای رازی و ابوعلی سینا کتاب را به پایان میبرد. کتاب حاضر تصحیحی است از اثر مذکور که بر اساس نسخۀ چاپ سنگی به شمارۀ 22245 موجود در کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی صورت گرفته است.