تاثیر حاشیهنشینی بر میزان بزهکاری در کلان شهرها
بزهکاری، تحلیل - ایران / حاشیهنشینی - ایران - جنبههای اجتماعی - نمونهپژوهی / زنپژوهی - ایران
جوامع بشری به سرعت در حال گسترش به سوی زندگی شهری است؛ به گونهای که امروزه به عنوان یک پدیده، دغدغۀ خاطر بسیاری از جامعهشناسان شده و ذهن آنها را به چالش کشانده است. توسعۀ شهری به دلیل سرریز شدن نیروی کار غیرمتخصص روستایی به شهرها و ناکارآمدی سیاستهای تعدیل اقتصادی در دهۀ هشتاد میلادی و تاثیر آن بر کاهش آهنگ توسعۀ اقتصادی، به شمار گروههای آسیبپذیر جامعه به ویژه در کشورهای در حال توسعه افزوده است، به گونهای که به تدریج کانون فقر از روستا به شهر انتقال یافت. در شهرها نیز به دلایل بیشماری این قسم از اقشار جامعه نتوانستند خود را با زندگی اجتماعی و اقتصادی در متن شهرها هماهنگ کنند، بنابراین برای رهایی از این فشارها حاشیۀ شهرها را انتخاب کردند، هرچند بهتر است بگوییم بر حاشیهها رانده شدند، چرا که مجبور شدند ناخواسته به مکانی هجرت کنند که نه تنها از ابتداییترین امکانات رفاهی بیبهره است بلکه نگاهها به آنها، از عادیترین فرد جامعه تا سیاستمداران کلان مملکتی، همراه با نوعی سوء ظن و گاه با نگاهی بیتفاوت و حتی گاهی هم با برخوردی دشمنمدارانه بوده است. به جرات میتوانیم بگوییم که در مناطق حاشیهنشین کمتر کسی است که حداقل یک بار بزه ندیده باشد، و دلیل این بزه (چه به طور مستقیم و چه غیرمستقیم) را علت زندگی افراد در چنین مناطقی نداند. در چنین محلههایی همانقدر که امکان ارتکاب جرم زیاد است به همان مقدار نیز بسیاری از جرایم در این مناطق کشف نمیشوند، و یا اگر کشف شوند عامل یا عاملان آن شناسایی نمیشوند. موقعیت سوقالجیشی این محلهها و کوچه پسکوچهها، ازدیاد جمعیت، راه داشتن خانهها به یکدیگر و... این محلهها را مکانی مناسب برای مخفی شدن و یا فرار بزهکاران از چنگال عدالت قرار داده است، علاوه بر این به دلیل برخورد نامناسب پلیس در این مناطق و سوءظن همیشگی نسبت به اهالی آن موجب شده است که آنها اعتماد چندانی به پلیس نداشته باشند، به همین دلیل گزارشهای کمتری از وقوع جرم میدهند. اما آنچه گفته شد، سبب نمیشود که بگوییم ساکنین این محلات ذاتا منحرف هستند چرا که خود اهالی نیز از این نابسامانیهای اجتماعی ناراحت هستند و از روی ناچاری مجبور به تحمل بسیاری از مشکلات شدهاند. نگارنده در کتاب حاضر به بررسی تاثیر حاشیهنشینی بر میزان بزهکاری در کلانشهرها و در دو بخش "حاشیهنشینی و جایگاه آن در بستر علوم اجتماعی" و "ارزیابی استخراج دادههای تجربی" پرداخته است.