شاه غریب: پژوهشی در تعزیههای رضوی
تعزیه
تعزیه واقعهای فراتاریخی است که ساختار اسطورهای دارد و در نتیجه زبان ویژهای هم دارد که رمز است و چون زبان واقعیات روزمره نیست، شخصیتهای اصلی آن شخصیتهای تاریخی هستند که در اینجا به صورت فراتاریخ به تصویر کشیده میشوند و همین امر تعزیه را به روایتی اسطورهای تبدیل میکند؛ یعنی تعزیهنویسان و تعزیهخوانان توانستهاند روایتی تاریخی و قهرمان تاریخی را با مفاهیمی معنوی تصویر کنند. پژوهش حاضر تنها چند نسخه از میان صدها نسخه تعزیه را مورد توجه قرار داده که مستقیما با امام رضا (ع) ارتباط داشته است. برخی از این نسخهها عبارتاند از: نسخههای موجود دربارة میلاد امام رضا (ع)، شهادت امام رضا (ع) و نسخههایی که به نحوی مرتبط با ایشان است، یعنی نسخههای مربوط به وفات حضرت معصومه (ع)، و مجالس مربوط به خانوادة وی و همچنین نسخ مربوط به زوار حضرت رضا (ع).