امام صادق علیهالسلام: مدیریت علمی - فرهنگی جهان تشیع
بررسی تاریخ جنبشهای انقلابی مکتبی نشان میدهد که در هر نهضت سه مرحله وجود دارد: پیام، اقدام و نظام. تا وقتی نهضت درمرحلۀ پیام و اقدام است و به صورت نظام تدیون نشده، همواره در معرض یورشهای بیامان نیروهای مخالف و آسیبپذیر است و چون هنوز پشتوانۀ عمیق و ایدئولوژیک و فکری ندارد، دشمنان در انتظار به پایان رسیدن آن هستند. در اسلام، نهضتهایی چون کیسانیه، زیدیه و اسماعیلیه نیز بر همین اصل با شکست مواجه شدند. اما استراتژی الهی امامان شیعه که مبتنی بر توام ساختن پیام با اقدام و سپس به وجود آوردن نظام بود، موجب شد که شیعه همواره تشخص و شخصیت مکتبی و ماهیت انقلابی و اسلامی خود را حفظ کند. هدف ثابت استراتژی امامان (ع)، پاسداری از اسلام، دفاع از مکتب و مبارزۀ مستمر با نیروهای ضد اسلامی بود و آنها بر حسب شرایط و نیاز زمان، شیوههای گوناگونی را به کار میبرند. در میان امامان شیعه، امام صادق (ع) نماد عظیم مرحلۀ سوم ـ تدوین پیام به صورت نظام ـ است. نهضت تشیع در دورۀ امام صادق (ع) چنان آسیبناپذیر شد که به رغم بدترین شکنجهها، اختناقها و یورشهای سیستماتیک دربارها و عناصر وابسته، در سراسر جهان گسترش و در طول تاریخ ادامه یافت.