چقدر خسته، چقدر زخم
شمارگان پنجم از مجموعهی حاضر به اشعار مقاومت و پایداری شاعران آمریکایی اختصاص دارد. آنگونه که در کتاب عنوان شده: "باگذشت سیصدسال از زمان استعمار این قاره، و تقریبا همزمان با نخستین جنبشهای آزادیخواهانه و استقلالطلبانه، روح تازهای به فضای شعر شاعران این سرزمین برپاخواسته راه یافت و فضای جدید در شعر شاعران این قاره پدید آمد که سرشار از شور و حماسه و احساسات ملی و میهنی بود و حماسهای بود از نبرد و استقامت و تلاش برای آزادی، استقلال، هویت ملی، و نیز اعتراض روشن بر تبعیضنژادی، نابرابریهای اجتماعی و فقر و بیعدالتی". افزون بر این، در میان آثار این شاعران، گاه شعرهایی وجود دارد که نشاندهندهی تصویر گذشتههای دور و نبرد و مقاومت سرخپوستان در برابر اروپائیان متجاوز است. نظیر شعر "از زبان آخرین ایتکا" اثر "خوسه اسپورکارو" کلمبیایی یا "دیوید مک فادن" کانادایی و "جیمز رایت" آمریکایی سیاهپوست. گفتنی است از دیگر اشعار این قاره میتوان به شعرهایی اشاره کرد که نشاندهندهی تصویری از زندگی تلخ سیاهپوستان بوده در این قاره است که به تصریح نگارنده: "حتی پس از استقلال آمریکا، و حتی پس از لغو بردهداری در این سرزمین نیز، به گونههای دیگر تبعیضنژادی موجب رنج و آزار این انسانهای دردمند گردیده است و حاصل چنین زندگی سخت و طاقتفرسا و پر از تلاش و نبرد و استقامت، شعرهایی است پویا، زنده، و کوبنده و ویرانگر که امروز به شعر سیاهان معروف شدهاند، شعرهایی که از بهترین نمونههای شعر مقاومت جهان به شمار میروند". برای نمونه: هان ای مردان سفید!/ شاید تمام خونم را بمکید/ و جنازهام را به گورستان فقیران پرتاب کنید/ ولی من هرگز نخواهم گفت/ که این لجن سیاه، قوت سیاهان است/ من هرگز سر تلسیم فرود نخواهم آورد/. (کلود مککی)