مصطفی شعاعیان: یگانهی متفکر تنها
شعاعیان، مصطفی، 1315 - 1354 / ایران - تاریخ - پهلوی، 1320 - 1357
این کتاب به معرفی و بررسی و توضیح اندیشهها و دیدگاههای یکی از روشنفکران معاصر ایران ـ مصطفی شعاعیان ـ اختصاص دارد. بنا به توضیحات نویسنده: "مصطفی شعاعیان، چپ مستقل و دموکرات ایران بود. در سال 1315 درمحله آب انبار معیر به دنیا آمد و در صبح شانزدهم بهمن 1354 در خیابان استخر، با فشردن دندان بر شیشه کپسول سیانوری که زیر زبان داشت از دنیا رفت، زیرا در محاصره پلیس افتاده بود و نمیخواست زنده به دست ساواک بیافتد". نویسنده با استفاده از جزوهها کتابها، مقالات و نوشتههای شعاعیان، تلاش کرده عقاید و دیدگاههای وی را روشن سازد. نکتهای که در خلال کتاب بیش از همه به چشم میآید، استقلال فکری و شیوه انتقادی و پرسشگری شعاعیان از اردوگاه چپ (از جمله حزب توده و فدائیان خلق و متفکران چپگرا) است، در حالی که خود او یک روشنفکر چپ شناخته میشد. نکته مهم دیگر تاکید شعاعیان بر مبارزه مسلمانه است.قسمتهایی از کتاب نویسنده مینگارد: "شعاعیان نظام حاکم بر ایران دوران پهلوی را ارتجاعی ـ استعمار زده مینامد؛ به نظر او هر تئوری هر چقدر قوی باشد نمیتواند پیشاپیش ادعای تبیین تمامی جهان را داشته باشد؛ او از عنفوان جوانی تئوریهایی را که میخواند و به محک عمل هم میآموزد و بعدها که مارکسیست شد این کار را ادامه داد به این دلیل هیچگاه تفکر جزمی پیدا نکرد؛ مصطفی شعاعیان مستقل بود و مستقل به همه جریانات نظر داشت؛ او چپ ایرانی بود و به هیچ نیرویی جز مردم ایران امید نبسته بود؛ شعاعیان قبل از این که مارکسیست باشد به خرد انتقادی دست یافته بود.