سیری در تاریخ ادبیات عرب (دوره مغول و ترکی)
اگر دورهی ترکی را با دورههای دیگر مربوط به تاریخ ادبیات عرب مقایسه کنیم درمییابیم که از لحاظ پژوهشهای به عمل آمده دربارهی همهی ادوار، این دوره مظلوم واقع شده است. از بررسی تاریخ ادبیات دورهی ترکی ـ شامل دورهی مملوکی و عثمانی ـ این نکته روشن میگردد که دورهی مذکور را نمیتوان به طور مطلق دورهی انحطاط نامید. البته باید بپذیریم که بنا به دلایلی، جلوههایی از انحطاط در ادب این دوره دیده میشود، به ویژه در روزگار حکومت عثمانیها این جلوههای انحطاط بیشتر به چشم میآید. عثمانیها دیوان انشاء را باطل کردند و با این کار، طومار زبان و ادب عربی را در هم پیچیدند و زبان ترکی جایگزین عربی شد و به صورت زبان نویسندگی دیوانها درآمد و عربی با واژههای فراوانی از زبان ترکی روبهرو شد. در این دوره نثر به درجهای از ضعف رسید که نویسندگان حتی در استفاده از صنایع تکلفآمیز نیز مشکل داشتند، شاعران نیز به تقلید از گذشتگان خود بسنده کردند. در این دوره همچنین شاهد انحطاط ارزشهای اخلاقی به صورت گسترده هستیم. مجموعهی حاضر به ترسیم تاریخ ادبیات عرب در دورهی حکومت عثمانیها و حملهی مغول و معرفی شاعران و نویسندگان این دوره اختصاص یافته است.