نیر اعظم: در شناخت نبض و انواع آن
نبضشناسی - متون قدیمی تا قرن 14 / پزشکی سنتی - متون قدیمی تا قرن 14
حکیم محمد اعظمخان، پزشک و نویسندة سیستانی تبار شبهقارة هند است که در قرن سیزدهم قمری میزیسته است. وی صاحب آثار فراوانی به زبان فارسی در پزشکی است. از جمله آثار او اکسیر اعظم، رموز اعظم، قرابادین اعظم و کتاب حاضر است. «نیر اعظم» شامل یک مقدمه، دو تعلیم و یک خاتمه است. موضوع اصلی کتاب نبض است و نگارنده در بخشهای مختلف کتاب فواید نبض، انواع نبض، و مفردات و مرکبات آن را بررسی کرده است. از جمله عنوانهای فصلهای کتاب عبارتاند از: بعضی فواید متعلقة نبض، در بیان اجناس عشرة ادلة نبض و اسباب آنها، و در بیان اقسام مرکب بنایی نبض هستند. این کتاب بر اساس نسخة چاپ سنگی دهلی چاپ افست سلطانی قم به شیوة مقیاسی تصحیح شده، و تصویر صفحة نخست و صفحة پایانی نسخه نیز، در ابتدای کتاب چاپ شده است.