تبیین جامعهشناختی انقلاب مشروطه: کوششی در تحلیل تغییرات اجتماعی تاریخ معاصر (مشروطه)
ایران - سیاست و حکومت - قرن 14 / ایران - تاریخ - انقلاب مشروطه، 1324 - 1327ق. / ایران - اوضاع اجتماعی - قرن 14 / جامعهشناسی سیاسی - ایران
«جامعه شناسی انقلاب مشروطه» موضوع این پژوهش است. نگارنده معتقد است که جریان تاریخ نگاری موجود مشروطه تحت تاثیر عصر آن بسیاری از وقایع را به نفع مشروطه غربی بررسی نموده و در تحلیلها نیز به آرای نظریه پردازان غربی توجه شده است. لذا وی کوشیده تا تحولات تاریخی مشروطه را مستقل از این جریان و با تاکید بر نقش فرهنگ (البته با رویکردی غیر مادی) در حوادث اجتماعی بررسی نماید. وی پس از تشریح مفاهیم کلی مورد استفاده در پژوهش، خلاصهای از آن دسته از نظریات اجتماعی را که توانایی تبیین انقلاب مشروطه را دارند، ارایه نموده است. نگارنده پس از بررسی تاثیر بسترهای گوناگون در انقلاب مشروطه، ضمن واکاوی جامعه شناختی، این انقلاب را نتیجه تکامل نسبی فرهنگ تشیع و گذار از تصوف و تشیع سلطنتی معرفی نموده و سیر تاریخی و نظری رشد تشیع را تشریح نموده است. وی عزاداری و سایر عوامل شتابدهنده در این تکامل را مورد توجه قرار داده و نقش تحولات سیاسی ـ اجتماعی دوره قاجار را در این مسیر متذکر میگردد.