پادشاه پارسی داریوش یکم
داریوش هخامنشی اول، شاه ایران، 485 - 550؟ ق.م / ایران - تاریخ - هخامنشیان، 558 - 330ق.م.
این کتاب به شرح زندگانی "داریوش یکم" (550-486 یا 485 ق م) ـ ملقب به داریوش بزرگ و پادشاه ایران از سلسلهی هخامنشی و پسر ویشتاسب ـ و معرفی شخصیت وی اختصاص دارد. گفتنی است، داریوش بزرگ، یکی از بزرگترین فرمانروایانی است که از مشرقزمین برخاستهاند. وی سیاستمدار و سازماندهندهای بزرگ بود، و در سلطنت او بود که امپراتوری هخامنشی استحکام یافت. جنگهای او به منظور مستحکم کردن مرزهای امپراتوری ایران بود. وی در بسط تجارت و ساختن ابنیه و راهها و پیوستن نواحی کشور به یکدیگر توجه مخصوص داشت. داریوش در تحبیب قلوب ملل تابع، کوشش داشت یهودیان را رخصت ساختن معبد در اورشلیم اعطا کرد. در مصر نامش در معابدی که در ممفیس بنا کرد آمده است، و به قول هرودوت، در روایات مصری یکی از بزرگترین نیکوکاران و قانونگذاران آن سرزمین شمرده شده است. روابطش با یونانیان نیز بر همین اساس بود. او بناهای تازهای در شوش، بابل، و همدان برافراشت، ولی شهرت هیچیک به پای تختجمشید نمیرسد که مقبرهی داریوش در نقش رستم نزدیک آن و دارای کتیبهای از آن شاهنشاه است. مهمترین ماخذ تاریخ سلطنت داریوش کتیبهی بزرگ بیستون است که یکی از بزرگترین کتیبههای سراسر تاریخ است.