قباد و قیام مزدکیان
مزدکیان - داستان
پس از شکست "پیروز" از "هیاطله" یا هفتالیان، نیز خلع بلاش به تحریک یکی از اشراف زمان ساسانی با نام "زرمهر"، ایرانیان، "قباد" ـ پسر پیروز اول و جانشین بلاش ـ را به سلطنت برگزیدند، با این امید که از فشار هیاطله کاسته شود. پس از به سلطنت رسیدن قباد، اگرچه هیاطله از ایران خراج میگرفتند اما روابط آنان با ایران بهبود یافت. با روی کار آمدن قباد، زرمهر به دستور او به قتل رسید، زیرا قباد همواره از جاهطلبیهای وی بیمناک بود. مرگ زرمهر مقارن با ظهور مزدک بود. قباد برای تحکیم موقعیت خود یا از روی اعتقاد باطنی به مزدک نزدیک شد. مزدک بنیانگذار آیینی بود که بر اصل اشتراک در اموال و زنان بنیان گذاشته شده بود. او قباد را با خود همراه کرد، اما سرانجام مزدک و همراهانش در کشتار عظیمی که مقدمات آن به دست خسرو انوشیروان (پسر قباد) ـ که هنوز به سلطنت نرسیده بود ـ و بزرگان و نجبا و روحانیون فراهم شده بود، نابود شد و...