آروسیاک: بازماندهی خوی
آذربایجان - تاریخ - قرن 14 / مهرانیان، آروسیاک، 1278
«آندرانیک» از ارامنة قفقاز و سرداری دلاور ـ و در راس نیروی مجهز و جنگ آزموده پس از فروپاشی رژیم سلطنتی تزار روسیه برای تحکیم پایههای جمهوری تازهتاسیس ارمنستان و به قصد تسخیر قلعههای استراتژیک خوی و ایجاد پایگاهی در برابر هجوم قوای عثمانی به سوی خوی حرکت میکند. رسیدن این خبر نگرانکننده به گوش اهالی خوی، همة شهر را غرق در وحشت و تشویش میکند. رجال و سران خوی پس از مصلحتاندیشی و با یادآوری وقایع خونبار ارومیه و سلماس به این نتیجه میرسد که باید با تمام نیرو در برابر هر تهاجمی ایستادگی کنند. در اجرای این تصمیم، مردم خوی از کوچک و بزرگ در پناه برج و باروی خوی از شهر و شرف خود دفاع میکنند. پس از سه روز مقاومت دلیرانه، نیروی عثمانی نیز از جانب سلماس به بهانة کمک، به خوی میشتابد. سرانجام نیروی آندرانیک با تحمل تلفات سنگین از راه جلفا مجبور به عقبنشینی به آن سوی ارس میشود. اما پس از عقبنشینی آندرانیک، سپاه عثمانی به بهانة پاکسازی شهر از عوامل دشمن، هرجا دستشان به ارامنه و حامیان آنها میرسد از اعمال هیچ جنایتی فروگذار نمینکنند. کتاب حاضر سرگذشت پرفراز و نشیب یکی از صدها ارمنی گرفتار آمده در حادثة 1297 هـ . ش در شهرستان خوی است.