سبد سفارش شما خالی است!

نویسنده در این کتاب چکیده‌ی آرا و عقاید اندیشه‌وران ایران در دوران گذار از جامعه‌ی سنتی به عصر جدید را تدوین نموده است. او دوره‌ی تجدد ایران را دوران "بیداری" می‌نامد و قرائت‌های آن را بر سه گونه می‌داند: "بیداری متحیرانه"، "بیداری سنت‌پرستانه" و "بیداری جست‌وجوگرایانه". اندیشمندانی که آرای آن‌ها با عنوان "پیشگامان اندیشه‌ی جدید" در "عصر روشنگری ایرانی" در این کتاب فراهم آمده بدین‌قرارند: 1- سیدجمال الدین اسدآبادی که ایده‌ی اتحاد اسلام و نظریه‌ی بازگشت به اسلام اصیل را مطرح نمود، بر نقش استعمار در عقب‌ماندگی مسلمانان تاکید ورزید و راه‌های پیشرفت و شیوه‌های اخذ علوم را نشان داد؛ 2- میرزا ملکم‌خان ناظم‌الدوله که بر نقش سنت در عقب‌ماندگی ایران تاکید داشت، تعصب دینی و استبداد سیاسی را از موانع پیشرفت می‌دانست، بر ضرورت اخذ علوم جدید، تغییر ساختار آموزشی کهن، اخذ ساختار سیاسی مغرب‌زمین، ایجاد حکومت قانونی و اصلاح خط و تاسیس مجلس شورا تکیه داشت؛ 3- میرزا فتحعلی آخوندزاده که عوامل عقب‌ماندگی را حکومت دیسپوتیزم (خودکامه) و فناتیک (واپس‌گرایی) و خرافات می‌دانست و راه‌های پیشرفت را ایجاد حکومت قانونی، روحیه‌ی وطن‌خواهی، گسترش علوم جدید، فرهنگ آزادی‌خواهی و تغییر الفبای عربی معرفی می‌نمود؛ 4- میرزا یوسف خان مستشار الدوله که منادی اخذ تمدن غربی بود از برقراری قانون سازگار با دیانت، معرفی سلطنت مقیده، حفظ آزادی‌های فردی و آزادی نشر و حدود آن سخن گفت. نویسنده، مستشارالدوله را اصلاح‌طلبی مدرن اما با مشی آشتی‌جویانه با دیانت معرفی می‌کند و او را پدر نحله‌ی فکری دموکراسی دینی می‌خواند؛ 5- میرزا آقاخان کرمانی که متاثر از اندیشه‌های متفکران عصر روشنگری، همچون روسو بود و به نظر نویسنده به دلیل آشنایی کرمانی با دانش و فلسفه‌ی جدید، دستگاه نظری خاصی را پایه‌ریزی کرد. کرمانی بر پیروی از قوانین و اصول طبیعی تکیه داشت و وجود حکومت دیسپوتیستی، عقاید متصوفه، خرافه‌پرستی، آداب اجتماعی متاثر از عقاید مذهبی فناتیکی را عوامل عقب‌ماندگی می‌داند و راه‌حل را دراخذ علوم و فنون، هنر و تمدن فرنگ به صورت اقتباس آگاهانه، اخذ بنیان سیاسی جدید فرنگ، تاسیس دولت مشروطه و ناسیونالیسم می‌دانست؛ 6- میرزا عبدالرحیم طالب اوف که علت عقب‌ماندگی را در فقدان قانون، سلطنت ظلمه، جهل و انحطاط علمی می‌داند و راه‌حل را در اخذ علوم و ایجاد حکومت قانون با اقتباس آگاهانه می‌دانست.