تاریخ ایران: از سلوکیان تا فروپاشی دولت ساسانیان (قسمت اول)
کتاب حاضر قسمت اول از جلد سوم مجموعه هفت جلدی "تاریخ ایران "پژوهش دانشگاه کیمبریج است که به قلم گروهی از محققان و تاریخ پژوهان تالیف شده است .مطالب کتاب با پیدایش امپراتوری سلوکی در سال 312پ.م آغاز میشود و به فروپاشی امپراتوری ساسانی در سال 651م ختم میگردد .وقایع اصلی این دوره عبارت است از ظهور و فروپاشی سه دودمان شاهی نیرومند ـ سلوکیان، اشکانیان و ساسانیان ـ، نیز شکلگیری شماری از دولتها و امپراتوریها در خاور قلمرو این سه دودمان، به ویژه پادشاهی یونانی ـ باکتریایی و امپراتوری کوشان .در حوزه دینی، در این هزاره، میتوان از گسترش گرایشهای گنوستیک در باختر ایران و بینالنهرین ـ که با پیدایی و دامنه یافتن آیین مانوی به اوج میرسد ـ یادکرد ;همچنین از گسترش آیین زردشت در دوره ساسانی، همچون نفوذ در دستگاه دولتی سلطهجو، نیز ظهور و سرکوبی جنبش مزدکیان، سخن گفت به طور کلی در این دوره غلبه و مرگ یونانی مابی در ایران، بالندگی سبک هنری مشخصا ایرانی با تاثیر گسترده، پیدایی و تکامل تدریجی اساطیر ملی و بالاخره شکلگیری یک نظام اداری و آیین درباری روی داده است .مباحث کتاب در چهار قسمت و ذیل هفده بخش سازمان یافته است . کتاب با پیشگفتاری به قلم "احسان یارشاطر "درباره ویژگیها و جنبههای مختلف دوران مورد بحث آغاز میشود .قسمت اول کتاب شامل "تاریخ سیاسی "است که موضوعات و نویسندگان آن بدین قرارند" :دوره سلوکی/ بیکرمان"، "تاریخ سیاسی ایران در دوره اشکانیان/ ا.د.ه.بیوار"، "ایران در آسیای صغیر (پادشاهیهای پونتوس، کاپادوکیه و کوماگنه)/ لئورادیتسا"، "تاریخ سیاسی ایران در دوره ساسانیان/ ر.ن.خرای"، "تاریخ شرق ایران/ا.د.ه.بیوار"، "تاریخ سیاسی ماوراءالنهر/ ا.و.زیمال"، "ماندگاههای ایرانی در خاور کوههای پامیر/ ر.ا.امریک ."قسمت دوم شامل سه مقاله در حوزه سکهشناسی دوران مذکور است : "سکههای پارتی/ دیوید سلوود"، "دولتهای کوچک جنوب ایران (براساس سکهشناسی)/ دیوید سلوود "و "سکههای ساسانی ."قسمت سوم با عنوان "تاریخ روایی ایران " مشتمل بر دو بخش به قلم احسان یارشاطر است" :باورهای عامیانه و جهاننگری ایرانیان "و "تاریخ ملی ایران ."آخرین قسمت کتاب نیز شامل بررسی تاریخ و روابط سیاسی، نظامی، فرهنگی، دینی ایران در دوران سلوکی، اشکانی و ساسانی با حکومتها و قلمروهای دیگر است که از هفت مقاله تشکیل شده است" :ایران و چین/ ویلیام واتسن"، "مناسبات فرهنگی میان پارت و روم/ اتو کورز"، "بیزانس و ساسانیان/ نینا گارسویان"، "ایران و تازیان پیش از اسلام/ ک.ا.باسورث "و "مناسبات ایرانیان و ترکان در اواخر دوره ساسانی/ ا.فن .گاباین ."فهرست منابع و فهرست اعلام پایان بخش کتاب است .