مکتبهای عرفانی حوزههای علمی شیعه در هند و پاکستان
عرفان - شیعه / عارفان - هند - سرگذشتنامه / عارفان - پاکستان - سرگذشتنامه
هدف از نشر این کتاب نشان دادن فراگیری عرفان شیعه در جغرافیای شبهقاره هند و پاکستان است. مهاجرت عرفای شیعی به این سرزمینها که از قرنها سوم و چهارم هجری آغاز شده بود، تا دورههای اخیر ادامه یافته است. البته وضعیت عقاید مذهبی در میان مسلمانان ساکن هند، اینگونه بوده است که شیعه و سنی مانند شیر و شکر درهم آمیختهاند و کنار هم زندگی میکنند. با این حال بیشتر عرفا و مؤسسان طریقتها، در زمره سادات و منسوبان به اهلبیت (ع) بودهاند و نگاه ولایی آنها نسبت به ائمه دوازدهگانه شیعه سبب شکلگیری یک جامعهای منعطف و متفاوت در این جغرافیای پهناور از جهان شده است. طریقتهای «چشتیه»، «سهروردیه» و «قادریه» که امروزه از بیشترین پیروان در میان مردم هند و پاکستان برخوردار هستند؛ بهرغم اینکه اهل سنت هستند، به اهلبیت و دوازده امام (ع) ارادت میورزند. عرفان درواقع یک دستاورد اسلامی و منبعث از خود اسلام و مکتب اهلبیت (ع) است و مروجان آن بیشتر از سادات و منسوبان به اهلبیت (ع) بودهاند که از راه ایران به هند وارد شدند. شاید بتوان تصوف را از این منظر؛ یک حرکت متشیّعانه در دل جهان اهل سنت دانست.