تاریخ مردوخ
کردستان - تاریخ - مقالهها و خطابهها / کردان - تاریخ
کتاب حاضر تاریخ مفصل و عمومی کردستان نوشته شیخ محمد مردوخ، (تولد 1297ه.ق/ 1256ش) است که اینک با بازنگری به چاپ رسیده است .کتاب در حدود در اواسط دوران سلطنت رضاشاه به رشته تحریر درآمده و از چهار بخش تشکیل شده است . بخش نخست به مباحث کلی مانند آفرینش، نژاد بشر و ریشه آریایی نژاد کردها اختصاص یافته و شامل پنج "بند "است1 :ـ در قضاوت عقل بر نقل2 ;ـ در آفرینش بشر3 ;ـ در بیان نژاد بشر و ذکر قبایل بشری4 ;ـ در بیان نژاد آری [آریا] و قبایل آن، 5ـ در قبایل و شعب آری [آریا] .در بخش دوم طی چهار "بند " تاریخ کرد و کردستان با این مقولات بررسی میشود1 :ـ منشا کرد، 2ـ سوابق کرد (از 360تا 853ق.م ;از 853تا 550ق.م ;از 550ق.م تا دوره اسلامی)، 3ـ خط، زبان، مذهب و آداب کرد، 4ـ جمعیت، مردم و طوایف کرد، همچنین مساحت ولایات و شهرهای کردستان .بخش سوم مروری است بر تاریخ ماد، چگونگی تاسیس، قلمرو و پادشاهان آن دودمان حکومت آریایی .آخرین بخش کتاب نیز به اوضاع عمومی و تاریخ "سنه=) "اردلان =سنندج) اختصاص دارد که از یک مقدمه و سه "بند "تشکیل شده است .بند اول مطالبی است درباره طوایف سنندج، مشایخ مردوخ و سلسله نسب مولف ;در بند دوم اطلاعاتی در باب موقعیت و ویژگیهای جغرافیایی سنندج فراهم آمده، که طی آن این موضوعات به چشم میخورد :موقعیت، ارتفاع، جمعیت، خاک عشایر و ایلات، رودخانهها، چشمه و قناتها، کوهها، مساجد، مدارس، مواضع و شهرهای اطراف سنندج .بند سوم به معرفی حکام سنندج (اردلان و غیر اردلان) از قرن هفتم هجری، تا سال 1312ه.ش اختصاص دارد .کتاب با فهرست اعلام به پایان میرسد .