آثار و افکار حکما و عرفای مشهور اصفهان( از قرن دوازدهم تا عصر حاضر)
آنچنان که از آثار گذشتگان برمیآید، ایران همواره یکی از مراکز عمدهی آموزش حکمت و عرفان به شمار میرفته است. در ایران باستان، کیومرث، اولین پادشاه ایرانی، حکیم بوده و صبغهی الهی داشته است و بزرگانی همچون زردشت، جاماسب، بزرگمهر و... به این امر اذعان دارند. این خط فکر حکمی در سال 19 هـ . ق متصل به شریعت محمدی شد و ایران، مهد گسترش اسلام گردید. پس از ورود اسلام به ایران بزرگانی چون ابوعلی سینا، فارابی و... ظهور کردند. از جمله شهرهایی که میتوان رد عرفان را در آنجا گرفت، اصفهان است. از آنجا که حکمت و عرفان ریشهای عمیق در شهر اصفهان داشته، مخصوصا حکمت متعالیه که تلفیقی از حکمت و عرفان است در این شهر متولد شد و به کمک حکما و عرفای این شهر کمکم رشد نمود و به دنبال آن حکمت متعالیهی صدرا جان گرفت و روح تازهای به مکتب حکمت و عرفان داد. نویسنده در کتاب حاضر بر آن شده است تا سیر مکتب عرفان را در اصفهان از قرن 12 هـ . ق تا عصر حاضر بررسی کند. وی مطالب کتاب را از احیاگران مکتب ملاصدرا و استادان پرورش یافتهی این مکتب آغاز کرده است. میراث این مکتب در عهد اخیر یعنی قرن 12 و13 هـ ق به آقا محمد بیدآبادی (متوفای 1198 هـ . ق) و ملامحراب جیلانی (گیلانی، متوفای 1217) و از آقامحمد بیدآبادی به آقاعلی نوری اصفهانی (متوفای 1246) رسید که بزرگترین مدرس فلسفهی ملاصدرا در اصفهان بوده و حدود هفتاد سال متوالی به این خدمت اشتغال داشت. یکی دیگر از استادان فلسفهی معروف اصفهان آخوند ملامحمد کاشانی (متوفای 1333) بود که خلاصهی شاگردان ایشان حاجآقا رحیم ارباب اصفهانی است. جهانگیرخان بن محمدخان قشقایی (متوفای 1328 هـ . ق)، فیلسوف وحکیم و فقیه، نیز مدرس فلسفهی ملاصدرا در اصفهان بود که مصداق "انسان کامل" به شمار میآمد. در کتاب حاضر شرح احوال و اندیشهی این افراد و برخی فیلسوفان دیگر اصفهان چون حاج ملاهادی سبزواری، ملامحمد جعفر لاهیجی، آقامحمدرضا قمشهای و... به چاپ رسیده است.