زکریای رازی
رازی، محمدبنزکریا، 251 - 313 ق. - سرگذشتنامه
در سال 251 هجری قمری در شهر ری کودکی دیده به جهان گشود که او را "محمد" نام نهادند. محمد نزد استادان بزرگ شهر ری به تحصیل پرداخت و از همان کودکی و نوجوانی علاقۀ فراوانی به شعر و موسیقی داشت، اما طولی نکشیدکه موسیقی را کنار گذاشت. او بنا به درخواست پدرش ـ زکریا ـ به حرفۀ وی، که زرگری بود، مشغول شد؛ با وجود آن که علاقهای به این حرفه نداشت. او کمکم فنون زرگری را آموخت و در این کار استاد شد. اما او که تلاش میکرد هر روز راز بیشتری از زندگی را کشف نماید به تدریج از زرگری به کیمیاگری و علم شیمی روی آورد. او در نتیجۀ انجام آزمایشهای شیمیایی به چشمدرد مبتلا شد و نزد پزشک رفت. پزشک به او گفت: "کیمیای واقعی کاری است که من میکنم، نه کارهای تو". این حرف پزشک باعث شد رازی با اینکه چهل سال از عمرش میگذشت به فراگیری حرفۀ پزشکی روی آورد. او "الکل" را که مادۀ بااهمیتی در داروسازی است و "جوهر گوگرد" که در صنایع، استفادههای فراوانی دارد، کشف کرد و همچنین استفاده از پنبه را در پزشکی رواج داد و چگونگی استفاده از آن را در پزشکی به دیگران آموخت. این کشفیات باعث شهرت وی در علوم پزشکی شد. او که نمیخواست علمش در اختیار فرمانروایان و ثروتمندان باشد به معالجۀ گاه رایگان مردم عادی و فقیر روی آورد. او با یک اقدام ابتکاری برای هریک از بیماران پروندۀ پزشکی تشکیل میداد. یکی از اصول مهمی که رازی در درمان بیماران رعایت میکرد، غذادرمانی به جای دارودرمانی بود. همچنین برای اولینبار طب کودکان را بنیانگذاری کرد و همچنین اولین کسی است که بیماری آبله و سرخک را شناخت و اولین کتاب را دربارۀ این دو بیماری نوشت. سرانجام این پزشک و فیلسوف نامدار ایرانی در پاییز سال 313 هجری قمری، در شهر ری، دیده از جهان فروبست.