مقاتل الطالبین: تاریخ کشتهشدگان از اولاد ابوطالب
سادات (خاندان) - سرگذشتنامه / شهیدان شیعه - سرگذشتنامه / احادیث شیعه - قرن 14
ابوالفرج اصفهانی (284-356 هـ . ق) مورخ و شاعر عربزبان، در اصفهان متولد شد و در بغداد به تحصیل حدیث، روایت و اشعار و انساب پرداخت. وی از حمایت سیفالدولۀ حمدانی و صاحب بن عباد مهلبی برخوردار بود. "مقاتل الطالبین" اثر ابوالفرج اصفهانی از جلمه کتابهای مهم دربارۀ شرح کیفیت کشته شدن ائمه و شهدای بزرگ شیعه در قرن چهارم هـ . ق میباشد. وی با وجود انتساب به خاندان اموی تمایلات شیعی داشته است و در کتاب خویش اولاد ابیطالب را که از عهد پیغمبر (ص) تا زمان تالیف کتاب (313 هـ . ق) کشته شدهاند نام برده و احوال آنها را بیان کرده است. باید توجه داشت که چون مولف زیدی مذهب بوده است، میتوان گفت هدف اصلی وی ذکر تاریخ ائمه و بزرگان زیدیه است و گویا کتاب را برای طرفداری از مذهبش تالیف کرده است، زیرا دیده میشود که گاهی در تمجید و تعظیم و مدح بزرگان زیدیه مبالغه نموده و پارهای از آنها را برامام صادق (ع) و حضرت موسی بن جعفر (ع) برتری داده است که این کار با عقیدۀ امامیه سازگار نیست. کتاب حاضر، در دو جلد و به دو زبان عربی و فارسی به چاپ رسیده است. در کتاب از نسخ چندی استفاده شده که عبارتاند از: نسخۀ خطی دانشگاه تهران به شمارۀ 2735؛ نسخۀ چاپ سنگی به تاریخ کتابت 1307 ق و به شمارۀ 10562، متعلق به کتابخانۀ سپهسالار تهران؛ و نسخۀ خطی، تحریر 1069 هـ از کتابخانۀ شخصی "العنثری" از علمای زیدیۀ یمن. برخی مطالب کتاب مشتمل است بر شرح حال مولف، جریان شهادت جعفر بن ابیطالب، چگونگی شهادت امام حسین (ع) و همراهانش، دلیل کشته شدن یحیی بن زید، کشته شدن محمد بن عبدالله، و گفتوگوی امام صادق با منصور پس از قتل ابراهیم.