درآمدی بر نظام کنترل اجتماعی اسلام
کنترل اجتماعی - جنبههای مذهبی - اسلام
نظام کنترل اجتماعی اسلام و مختصات و ویژگیهای آن موضوعی است که در کتاب مورد توجه قرار گرفته است. بدین منظور ضرورت و الزامات نظامسازی در جامعه دینی مطرح شده و به تضمین حیات طیبه بهعنوان غایت نظام کنترل اجتماعی اسلام، اشاره گردیده است. همچنین مبانی انسانشناختی، هستیشناختی و معرفتشناختی نظام کنترل اجتماعی، موضوع دیگری است که جایگاه محوری در تبیین مختصات نظام نظارتی اسلام دارد و این نظام را از دیگر نظامهای اجتماعی که مبتنی بر وحی نیستند، متمایز میسازد. نظامسازی در جامعه دینی تابعی از فهم درست از حقیقت انسان و نظام هستی و نحوه ارتباط میان آنهاست. خدامحوری و آفریده بودن جهان هستی، ایمان به قضا و قدر الهی، احسن بودن، پیوستگی و وحدت نظام هستی ارکان محوری هستیشناسی در نظام کنترل اجتماعی اسلام هستند. مقتضیات و موانع تحقق نظام کنترل اجتماعی اسلام نیز در این پژوهش، مورد بررسی قرار گرفتهاند. سرمایه اجتماعی، همبستگی اجتماعی و عدالت اجتماعی براساس الفت و اخوتی که خداوند در میان جامعه دینی قرار داده است، مهمترین ظرفیتهای موجود نظام کنترل اجتماعی اسلام هستند. همچنین فاصلهگیری از فطرت، تحول در نظام ارزشها و انتظار نادرست از دین، موانعی هستند که میتوانند موجب ناکارآمدی نظام کنترل اجتماعی گردند. هدف از این مطالعه، تبیین نظام کنترل اجتماعی اسلام و مبانی آن، معرفی ظرفیتهای نظارت در جامعه دینی و طرح بایستههای تحقق نظارت اجتماعی است که با مراجعه به منابع دینی و با روش توصیفی و تحلیلی، انجام شده است.