امیران مرزدار و مرزهای خاوری ایران
نوشتار حاضر رساله دکتری مولف در دانشگاه لندن است که طی آن مجموعه تحولات و تلاقی عوامل مختلف چون رقابت و رویارویی قدرتهای جهانی از یک سو و روابط غامض قدرتهای محلی و دولت مرکزی را از سوی دیگر، شناسایی نموده، سیر تاریخی و تاثیر متقابل آنها را در تعیین و تثبیت مرزهای شرقی ایران در دو سده اخیر ـ با اشاره به نقش امیران خزیمه قائنات و سیستان در پیدایش و گذران تدریجی مرزهای خاوری ایران ـ باز مینماید .کتاب پس از یادداشت دبیر مجموعه، یادداشت مترجم، سپاسنامه و پیشگفتار مولف، با مقدمهای تحت عنوان((نگاهی به گذران تکاملی))، ((حکومت))، ((مرز)) در ایران آغاز میشود .در فصل اول جغرافیای سرزمینهای مرزی شرق ایران با این عناوین توصیف شدهاست :((خراسان و نواحی قائنات و بیرجند))، ((نواحی سیستان و نظامهای آبگیر آن)) و ((بلوچستان)) .فصل دوم به معرفی امیران خزیمه و بحث مفصل درباره حکومت آنها اختصاص دارد .در این فصل از خاستگاه خانواده خزیمه، محدوده حکومت امیران خزیمه، موقعیت استراتژیک این امیرنشین، سازمان اداری و نیروهای مسلح این امیرنشین، مالیات و تجارت و درآمدها و امور قضایی امیرنشین خزیمه، و امیران خزیمه سخن به میان آمده است .در فصل سوم روابط امیران و امیرنشین خزیمه با دولتهای خارجی ـ افغانها، دولت بریتانیا و روسیه ـ بررسی میشود .فصل چهارم مطالعهای است در پیشینه پیدایش مرزهای خاوری ایران و شناخت و شرایط منتهی به تقسیم خراسان و چگونگی فرایند این تجزیه .در فصل پنجم چگونگی و پیدایش مرزهای جدید خراسان و بلوچستان(در بخشهای شمالی و جنوبی مرزهای خاوری) بررسی و ارزیابی شده است .در فصل ششم تعیین مرزهای سیستان با حضور و حکمیت ژنرال فردریک گلداسمیر و در فصل هفتم تلاشهای مک ماهون در داوری برای مرز سیستان( 1905ـ 1903) به همراه ذکر تاریخچه و روند تاریخی آن توضیح داده شده است .فصل هشتم نیز به بررسی نقش و اهمیت هیدرو پلتیک رودخانه هیرمند اختصاص دارد .در پایان، نتیجهگیری و یازده پیوست به طبع رسیده است .صفحات پایانی نیز به تعدادی عکس، کتابشناسی و فهرست اعلام اختصاص یافته است .