سفرنامه مکه
عربستان سعودی - سیر و سیاحت / حج / ایران - سیر و سیاحت - قرن 13ق.
این کتاب ترجمهای است از سفرنامهی "محمد معصوم علیشاه" یا همان "نایب الصدر شیرازی" (1270-1344) به مکه و عربستان و ترکیه. "کتاب حاوی یک مقدمهی طولانی است که بسیار مطول و آکنده از مطالبی است که چندان ربطی به اصل کتاب ندارد. تنها بخش اندکی از آن (خواب نما شدن، علت سفر، سفرهای قبلی و مناسک حج) قابل توجه است. نثر کتاب "فارسی مکلف" عصر قاجاری و مملو از کلمات عربی و مشحون از سخنان بزرگان دین و آیات کتاب آسمانی مسلمانان و نقل قولهایی از کتابهای فرهنگ نامهای (همچون مجمع الغات) است. زاویه دید این روحانی صوفی عصر قاجار، بسیار یکسونگر و گاه هتاک به مخالفان است؛وی خود را یک مسلمان شیعه امامیه میداند و در این مقوله، غیر مسلمانان و حتی غیر شیعیان و بدتر از آن شیعیان غیر امامیه را با بدترین الفاظ و القاب یاد میکند و از سوی دیگر به عنوان یک درویش نعمت الهی، به تمسخر و هجو و تکذیب دیگر فرقههای تصوف میپردازد."