فردوسی
فردوسی، ابوالقاسم، 329؟ - 416ق. - داستان / داستانهای فارسی - قرن 14
در سال 329 هجری قمری، "حسن" فرزند "منصوره" در روستای "باژ"، واقع در منطقۀ توس مشهد، دیده به جهان گشود که بعدها به ابوالقاسم فردوسی معروف شد. ابوالقاسم از کودکی زبان فارسی، پهلوی و عربی، تاریخ و ریاضیات را آموخت. او هرگاه فرصتی مییافت به مطالعه میپرداخت و سپس به داستانهای کهن و آداب و رسوم قدیم ایران فکر میکرد. او احساس میکرد میتواند داستانهایی دربارۀ حوادث و جنگهایی که در گذشته اتفاق افتاده است، بنویسد. به همین دلیل تصمیم گرفت در این زمینه از کتابهای قدیمی استفاده نماید. بدین منظور به شهرهایی چند سفر کرد و هرکجا قصه یا حکایتی از سرگذشت پادشاهان و پهلوانان ایرانی شنید جمعآوری کرد و به دنبال آن نوشتن شاهنامه را آغاز نمود. فردوسی در طول سالها، سختیهای بسیاری را متحمل شد تا این که توانست پس از سی سال تلاش و کوشش در سال 387 هجری قمری نوشتن شاهنامه را به پایان رساند. سرانجام این حماسهسرای بزرگ ایرانی در سال 411 هجری قمری، وفات یافت. او را داخل باغ خانهاش دفن کردند که امروزه زیارتگاه دوستدارانش میباشد. شاهنامه نه تنها بزرگترین اثر ادبی، حماسی و تاریخی دنیاست که از زمان سامانیان و غزنویان به یادگار مانده است بلکه مهمترین سند عظمت زبان فارسی و گنجینۀ ادبیات فارسی است. اصل شاهنامۀ فردوسی 60000 بیت بوده است اما آنچه امروز برجای مانده بیشتر از 52000 بیت نیست.