قوپوز، سازآفرینش
پژوهش حاضر دربارهی ساز اسطورهای ایل "اوغوز" یعنی "قوپوز" است و نوازنده آن "دده قورد" نام دارد که وی سامان بخش امورایل، محسوب میشود. گفتنی است بر طبق اساطیر، "دده قورد" میخواست سازی بسازد که با آن بتواند تمامی ملودیها را بنوازد، اما موفق نشد. او روزی در جنگل، درجست و جوی درخت مخصوص برای چوب آن ساز بود که به شیاطین برخورد. آنها در مورد جنس ساز و این که چوب ساز باید از درخت "لوگ ژیت" باشد و توسط چوپانی وحشی شکسته شده باشد و پوست ساز نیز باید از دل شتر و تارهای آن از موی دم اسب سفید شیهنده باشد و تار آن را روی کدو تنبل محکم کرده باشند، گفت وگو میکردند. بر اساس اسطورهی یاد شده، درخت، نماد هشت جهت و رمز کیهان است. شتر خاکستری رنگ، نهاد عالم اثیری (بین ناسوت و ملکوت)، اسب سفید، مرکب نور و لاهوت است و کدو تنبل نماد زمین بودن است. این چهار عنصر نمادهای زمینی، اثیری و لاهوتیاند که در ساز "قوپوز" عامل ارتباط آن سه عنصر نمادین مختلف طبقات کیهانی است.