آشنایی با نظامهای نوشتاری
خط / خط - تاریخ / نویسهشناسی / ارتباط نوشتاری
در زبانشناسی منظور از نظام نوشتاری، مجموعهای از واحدهای نوشتاری و قراردادهای کاربرد آنها برای نوشتن یک زبان است. اصطلاح نظام نوشتاری حتی میان زبانشناسان نیز چندان رایج نیست و در بسیاری از موارد با خط یا حتی الفبا اشتباه میشود. به همین دلیل است که در برخی از کتابها، صحبت از خط انگلیسی، خط فرانسه یا خط آلمانی میشود، در حالی که این سه خط یکی است و آنچه در این میان، تفاوت دارد، نظامهای نوشتاری مختلف است. از سوی دیگر در میان غیرمتخصصان، گاه حتی زبان با نظام نوشتاری اشتباه گرفته میشود. اصطلاحاتی نظیر "حروف باصدا"، "حروف بیصدا" یا عبارتهایی نظیر "در عربی چ وجود ندارد" یا "الفبای زبان فارسی" و غیره نمونههایی از همین اشتباهاند. نظام نوشتاری یک زبان شامل مجموعهای نشانه، مجموعهای قاعدهی همنشینی نشانهها و مجموعهای از قواعد خواندن آن نشانهها است. اما مهمترین بخش یک نظام نوشتاری را علایم صوریای تشکیل میدهند که نظام نوشتاری را قابل رویت میکنند. کتاب حاضر به منظور آشنایی دانشجویان زبانشناسی با خط و نظامهای نوشتاری به شکل مقدماتی نگاشته شده است و هر فصل به همراه خلاصهای در پایان و تمریناتی چند تدوین گردیده است. برخی از مطالب کتاب، عبارت است از: پیدایش نوشتار؛ تقدم مطالعهی گفتار بر نوشتار در زبانشناسی؛ نویسه، نویسهگونه و نشانهی خطی؛ قواعد خواندن؛ زبانها و نظامهای نوشتاری؛ و نوشتارشناسی.