آرای دادگاههای آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران در پرتو حقوق بینالملل
ایالات متحده - دعاوی علیه ایران
یک قاعدة دیرپا و شناخته شدة حقوق بینالملل به ما میگوید، یک دولت نمیتوند دولت دیگری را در دادگاههای داخلی خود محاکمه کند. دلیل این امر آن است که دولتها در حاکمیّت با یکدیگر برابرند. از این رهگذر، قاعدة مصونیّت پدیدار میشود واین همان است که دادگاههای یک کشور را از تعقیب و محاکمة کشور دیگر بر حذر میدارد. کنگره ایالات متحدّه امریکا به رغم قاعدة مصونیّت، بیش از یک دهه است که به دادگاههای آن کشور اجازه داده تا به شکایتهای اتباع آمریکایی علیه شبه جرمهای دولتهای خارجی رسیدگی کنند. منظور از شبه جرمها، اعمالی است که ارتکاب آنها موجب جبران خسارات است. دادگاههای ایالات متحدّه پس از تصویب قانون کنگره در سال 1996، تاکنون احکام متعدّدی را بر مبنای آن قانون، علیه جمهوری اسلامی ایران صادر نمودهاند. عمده این احکام مربوط به شکایتهایی است که اتباع آمریکایی که در مواردی تابعیّت اسرائیل را نیز داشتهاند از عملیات گروههای فلسطینی و لبنانی در قلمرو آن کشورها شکایت کردهاند. اعمالی که بنا به ادّعای شاکیان موجب قتل و جرح تبعه آمریکایی شده و گروههای مبارز فلسطینی عهدهدار آنها شدهاند. به ادّعای شاکیان، جمهوری اسلامی ایران از آن گروهها حمایت کرده و بنابراین غرامت و خسارت وارده را باید بپردازد. پژوهش حاضر گامی است در راستای روشن کردن این موضوع. اثر حاضر پنجمین شماره از مجموعة پژوهشنامه است.