چرند پرند
طنز فارسی - قرن 14 / نثر فارسی - قرن 14 / طنزهای سیاسی ایرانی
کتاب حاضر، برگزیدهای است از برخی مقالات کوتاه علیاکبر دهخدا ـ شاعر، ادیب و نویسندهی معاصر ـ موسوم به "چرند و پرند" که در دوران مشروطیت در روزنامهی صور اسرافیل به سردبیری وی به چاپ میرسید. گفتنی است روزنامهی صوراسرافیل از مهمترین روزنامههای آغاز مشروطیت بود که نقش عمدهای در آگاهی مردم و مبارزه علیه دشمنان نهضت مشروطه داشت و بیشتر اهمیت خود را نیز از مقالههای کوتاه چرند و پرند کسب کرده بود. دهخدا این مقالهها را با نامهای مستعار دخو، خرمگس، سگ حسن دله، غلام گدا، اسیر الجوال، دخو علیشاه، روزنومهچی، خادم الفقراء، دخوعلی و نخود همه آش منتشر میکرد و برای هریک از این اسامی، شخصیتی خلق کرده بود که نمایانگر یکی از اقشار جامعه بود و طوری آنها را پرورانده بود که هریک شخصیتی مستقل داشتند و بنا به فراخور تیپ خود حرف میزدند و مقالهها نیز توسط همان تیپ ارایه داده میشد. مقالههای چرند و پرند به خوبی بیانگر اجتماع آن روز ایران است. نثر این مقالهها بسیار ساده و روان و زبانش عامیانه که پر است از اصطلاحات، تشبیهات، استعارات، کنایات، متلها، متلکها، ناسزاها، باورها، تکیه کلامها و شعرهای عامیانهی مردم کوچه و بازار که تا آن زمان به نثر فارسی راه نیافته بود. زبان این مقالات نیز، زبان طنز است که برای بیان مفاسد اجتماعی، ظلم و ستمی که گریبانگیر مردم شده بود، انتقاد از حکومت استبدادی و... به کار میرفت.