حقوق و اقتصاد در اسلام: مقدمهای بر تحلیل اقتصادی نهادهای حقوقی اسلامی با تاکید بر تاریخ صدر اسلام
فقه / اسلام و اقتصاد / حقوق و اقتصاد
کتاب حاضر به تحلیل اقتصادی نهادهای حقوقی اسلامی با تأکید بر تاریخ صدر اسلام و با استفاده از مفهوم کلیدی «هزینههای مبادله» اختصاص دارد. تحلیل اقتصادی، قواعد و مقررات حقوقی را با تکیه بر مفاهیم و روشهای رایج در علم اقتصاد بحث میکند و تأثیر این تعالیم را بر پدیدهها و وقایع، نقد و داوری مینماید. بدین ترتیب پس از اشاره به چگونگی ظهور حقوق و اقتصاد و معرفی رویکردهای رقیب در این رشته و برخی از شخصیتهای مؤثر در شکلگیری هر رویکرد، به برخی از سؤالات محوری این مطالعه دربارة تعامل حقوق و اقتصاد در اسلام پاسخ داده شده است. در ادامه بسترهای تاریخی ظهور تعالیم حقوقی اسلام با دستهبندی هزینههای مبادله به هزینههای مکانیابی و جذب طرفههای تجاری بالقوه، هزینههای انعقاد و اجرای قرارداد، هزیههای نظارت در شبه جزیرة عربی، در روزگار پیش از اسلام بررسی شده است. و نیز با تأملی در زندگانی پیامبر اسلام و تلاشهای ایشان برای معرفی آموزههای حقوقی، نشان داده شده که اسلام با طراحی یک نظام حقوقی مشخص و معرفی آن به مسلمانان راه را برای کاهش هزینههای مبادله همواره کرده است. همچنین تحلیل اقتصادی حقوق قرادادها در اسلام در فصلی مجزا مطالعه شده است. در پایان با پرداختن به ارتباط نهادهای حقوقی اسلامی و ساز و کار بازار و با تکیه بر تعریف ساز و کار بازار در علم اقتصاد، این فرضیه را که «تخصیص منابع در اسلام مبتنی بر ساز و کار بازار نبوده است» ردّ نموده است.