ملاحان خاک و سیاحان افلاک: سفرنامه فیروز میرزا فرمانفرما کرمان - 1289 هجری قمری و سفرنامه میرزا رضا مهندس کرمان- یزد- شیراز- بوشهر
سفرنامهنویسی در ایران دارای سابقهای بس کهن است. هرچند این مهم در دورهی صفویه متداول شد و پس از آن رواج یافت اما روز به روز بر اهمیت سفرنامهنویسی و تدوین خاطرات افزون گردید تا این که در دورهی قاجاریه و به ویژه در عصر ناصرالدین شاه به اوج خود رسید. در کتاب حاضر دو سفرنامه از کرمان در دورهی قاجاریه به چاپ رسیده است. سفرنامهی اول متعلق به "فیروزمیرزا فرمانفرما"، از رجال حکومتی دورهی قاجار و والی فارس است، و در واقع این دومین سفرنامهی وی از کرمان است و تقریبا یک سال بعد از نگارش اولین سفرنامهاش، در ربیعالاول 1298 هـ ./ 1880 م در پی گشت و گذارش در محدودهی دیگری از ایالت کرمان به رشتهی تحریر درآمده است. در این سفرنامه فیروزمیرزا فرمانفرما به وضعیت آب و هوا و خشکسالی توجه داشته و همچنین به پیشرفتهای اقتصادی و اجتماعی تمایل دارد. سفرنامهی دوم نیز متعلق به "میرزا مهندس" است. وی در سال 1322 هـ . ق/ 1904 م ماموریت داشت تا با سفر به کرمان کمیسیون تجارتی دولت انگلیس را همراهی نماید که به قصد ترویج کالاهای هندی به این ناحیه آمده بودند. وی در این سفر به کرمان، یزد، شیراز و بوشهر مسافرت نمود و حاصل مشاهدات و شنیدهها و نظریات و پیشنهادهایش را در این سفرنامه به رشتهی تحریر درآورد.