رساله سپهسالار در مناقب حضرت خداوندگار
کتاب حاضر، تصحیحی است از "رسالهی سپهسالار" اثر فریدون بن احمد معروف به "سپهسالار" ـ از مریدان مولانا. کتاب که در میان سالهای 690 تا 712 نگارش یافته کهنترین و مهمترین سند منثوری است که تا کنون دربارهی زندگی مولانا جلالالدین (604 ـ 672) به دست آمده است و این موضوعات را دربرمیگیرد: اسناد خرقه و تلقین ذکر پدر خداوندگار مولانا سلطان العلما بهاءالدین الولد، مقامات سلطان العلما بهاءالدین محمد الولد، تاریخ ولادت و مدت عمر حضرت مولانا، اسانید خرقه و تلقین و اصحاب صحبت، و مناقب حضرت خداوندگار. صحایف پایانی "رسالهی سپهسالار" نیز که شامل ذکر احوال برخی خلفا و اصحاب مولانا، از جمله سلطان ولد و فرزندانش: امیر عارف چلبی و امیر عابد چلبی و بعضی دیگر از جانشینان وی است، افزودهی پسر فریدون سپهسالار، "جلالالدین" است. فریدون سپهسالار در بخشهایی که حکایتی از مولانا یا اصحاب نقل میکند، سبک نوشتاری ساده و عاری از تکلفات و تزئینات برونزبانی دارد؛ اما آنجا که به توصیف و بیان شخصیت و تمجید و ستایش مولانا و اصحاب میپردازد از عناصر بلاغی بیشتر بهره میگیرد. وی میکوشد ادعاهای خویش را دربارهی آموزههای صوفیانهی مولانا با نقل احادیث و ابیات مثنوی و غزلیات شمس و یا اقوال مولانا محکم کند. گفتنی است، تصحیح این اثر بر اساس نسخهی کتابخانهی مرعشی قم ـ از قدیمیترین نخس خطی موجود رسالهی سپهسالار ـ انجام شده است، نیز از نسخهی طبع سنگی کانپور.