مبانی نقاشی و خطاطی (رمان)
رمان((مبانی نقاشی و خطاطی)) اثر((خوزه ساراماگو)) در حقیقت تاملی است درباره روند هنر و مشکلات نگارش، این رمان را که مربوط به زمان قبل از((انقلاب میخک)) است میتوان نوشتهای از نظرگاه((هجرت سیاسی)) دانست یا روند از بین رفتن((خود تطبیق دادن)) .نویسنده در این داستان به هم رنگ شدن افراد در دوران حکومت دیکتاتوری و رنگ عوض کردن آنان به محض سست شدن رژیم اشاره میکند .در این رمان نقاش((اچ)) که خواسته و ناخواسته تطبیقپذیری خود را در اجتماع زیر سلطه دیکتاتور نظامی کمکم از دست میدهد، میکوشد با نوشتن و کوشش برای حقیقت یابی، به مرحلهای دیگر از زیست، مرحلهای برتر و شایستهتر برسد ;اما ابزارهایی که در اختیار دارد ـ هنرشناسی، اندیشههای کارل مارکس، قلم مو و قلم ـ برای رسیدن به این مقصود کارآمد نیستند .