چغادک (تاریخ و فرهنگ)
چغادک، روستایی است در استان بوشهر، از بلوکات تنگستان، که در فاصلهی میان بندر بوشهر و شهر برازجان واقع شده است. نگارنده در کتاب حاضر تلاش دارد تا به این گوشه از سرزمین و جغرافیای ایران بپردازد و ماهیت تاریخی آن را نمایان سازد. از آنجا که چغادک در کشاکش تاریخ جنوب ایران جایگاه قابل بررسی داشته و پایگاه بسیاری از تحولات جنگ جهانی اول بوده، بنابراین بعد تاریخی آن در کتاب دقیقتر و جامعتر از دیگر ابعاد تبیین شده است. همچنین، برخی مولفههای فرهنگی چغادک به صورت اختصار ذکر گردیده و برای عرضهی سیمای فرهنگی بومی به نمادهای فرهنگی برگرفته از اصلاحات محلی اشاره شده است. نویسنده پیشینهی تاریخی چغادک را به دو دورهی پیش از اسلام و پس از آن تقسیم کرده و نام چغادک را نامی شاید عیلامی میداند که در نزدیکی بندر لیان عیلامی (= بوشهر) و در محدودهی سرزمین عیلام قرار داشته است. چغا را در نامهای دیگر عیلامی چون چغازنبیل در خوزستان میبینیم که به معنی تل و تپه است. "دک" نیز به معنی خشک و بیآب و علف و همچنین قلعه و حصار کوچک و یا تپهی مسکونی آمده است. مطالب کتاب در چهار فصل به اوضاع تاریخی، جغرافیایی، اجتماعی و اقتصاد چغادک اختصاص یافته است. اوضاع اجتماعی فرهنگی بیشترین حجم کتاب را شامل میشود. ورود واسموس به چغادک در اوایل جنگ اول جهانی و تحریک مردم جنوب برای مقابله با انگلیسیها و همچنین قرار گرفتن مقر فرماندهی نیروی مقاومت جنوب در برابر انگلیسها و پایداری شجاعانه اهالی جنوب در سربس چغادک در برابر قوای متخاصم از مهمترین مطالب کتاب به شمار میرود.