داستان شاهزاده و پرنده: برگزیده داستانهای کهن فارسی از کلیله و دمنه برای نوجوانان
داستانهای کوتاه فارسی - قرن 14 / داستانهای اخلاقی
"کلیله و دمنه" کتابی است که اصل آن به زبان سانسکریت نوشته شده است. این کتاب به وسیلۀ برهمنی به نام "ویشنو شرمن" حدود سه قرن پیش از میلاد گردآوری شده و در یک مقدمه و پنج فصل به نام "پنجا تنترا" معروف بوده است و باقی مطالب بعد به آن اضافه شده است. مقصود از گردآوری آن آموختن فنون زندگی به شاهان و شاهزادگان و عموم مردم از زبان مرغان و چهارپایان و حشرات و درندگان بوده و سپس دانشمندی به نام بیدپای برهمن آن را برای پادشاهی با نام "دابشلیم" به نگارش درآورده است. پس از استیلای اعراب بر ایران، ابن مقفع آن را از پهلوی به عربی ترجمه کرد. سپس ابوالفضل محمد بلعمی ـ وزیر داشمند ساسانی ـ آن را از عربی به فارسی دری برگرداند. "شاهزاده و پرنده" یکی از داستانهای کلیله و دمنه است که در خصوص حذر کردن از دشمن به نگارش درآمده است. بدینترتیب که شاهزادهای با جوجه مرغی دوست بوده و مادر مرغ، که قبره نام دارد، هر روز دو دانۀ میوۀ نادر برای آن دو میآورده است. روزی شاهزاده از دست جوجۀ مرغ عصبانی شده و او را خفه میکند و قبره زمانی که از این موضوع مطلع میشود چشمان شاهزاده را کور میسازد. در این حال شاه از قبره میخواهد تا به او نزدیک شود، اما قبره که میداند شاه کینۀ او را به دل دارد از این کار پرهیز کرده و به جای نزدیک شدن به شاه به آسمان پرواز میکند.