دفتر دگرسانیها در غزلهای حافظ: برگرفته از پنجاه نسخه خطی سده نهم: مشتمل بر غزلهای ردیف حروف ا-د
این کتاب، جلد اول از پژوهشی است که در زمینهی نسخههای بدل (= دگرسانیها) دیوانهای موجود از اشعار حافظ صورت گرفته است. در این پژوهش مبنای کار، مقایسهی پنجاه نسخهی خطی متعلق به سدهی نهم هجری است که بر اساس ردیف الفبایی غزلها تقسیمبندی شده است. در جلد اول غزلهای ردیف حروف ا ـ د آمده است. با مطالعهی کتاب، نخستین پرسشی که به ذهن خطور میکند این است که وقوع این همه اختلاف در ضبط کلمات و عبارات غزلهای حافظ از کجا ناشی شده است؟ نویسنده در این زمینه به دلایل ایجاد دگرسانیها همچون اصلاحات خود حافظ و ایجاد نسخهی بدلها به وسیلهی کاتبان و عوامل دیگر اشاره دارد. وی تلاش کرده است تا در غزلهای حافظ اشتباهات دستنویسی را از دگرسانیها تفکیک کند. مطالب کتاب با جداول فراوانی همراه است که در باب این که در هر مدخل چند قرائت متفاوت در نسخههای خطی سدهی نهم ضبط شده و ضبط هر نسخه بدل متکی به کدام نسخههاست آگاهیهایی به دست میدهد. شیوهی کار چنین است که پس از قید شمارهی ترتیب ویژهی هر غزل، متنی که بر اساس بررسی انتقادی ضبط نسخههای خطی تنظیم شده، درج گردیده و برای سهولت ارجاع و مقایسهی مدخلهای جداول کتاب با متن منتخب غزل مورد بررسی، شمارههای ردیف هر بیت کنار آن بیت افزوده شده است. در تعدادی از غزلها که ابیاتی اضافه بر ابیات متن در بعضی از نسخهها درج شده است. آن ابیات بعد از افزودن نشانهی خط فارق در ذیل ابیات متن قید گردیدهاند. در ابتدای کتاب نیز فهرستی از 5 نسخهی خطی سدهی نهم هجری، که اساس کار نویسنده بوده، به صورت جدولی آمده است.