قحطیهای ایران
در بخش نخست کتاب علل و اسباب طبیعی قحطیها و کمیابیهای ایران مطرح و در فصل دوم عوامل تاریخی و اجتماعی آنها بررسی شده است. فصل سوم مربوط به قحطیهایی است که جنبهی عمومی و سرتاسری داشتهاند. در فصل چهارم قحطیهای منطقهای و محلی، حتیالمقدور با توجه به تاکید بر علل و عوامل ویژه هر یک تجزیه و تحلیل شده است. در کتاب خاطرنشان میشود: "بررسی تحلیلی قحطیهای متعدد و متناوبی که از دیرباز در پهنهی ایران زمین روی داده، به روشنی گویای این واقعیت است که در کنار علل طبیعی و جغرافیایی، عوامل تاریخی و اجتماعی هم، نقش و سهم شایان توجه و گاه تعیین کنندهای در ایجاد و یا تشدید این قحطیها ایفا کردهاند. از جملهی اهم این عوامل میتوان از جنگها و تهاجمهای مکرر، حاکمیت ملوک الطوایفی و وقوع منازعهها و کش مکشهای دایمی بین امرا، بیثباتی سیاسی و ناامنی، بیکفایتی و سوء سیاست و مظالم حکام و مقامات دیوانی و نیز رواج فساد مالی در بین آنها، خودکامگی فرمانروایان، بیاعتمادی و فقدان هم بستگی بین تودههای مردم و حاکمان و هم چنین بعضی نارساییهای زیربنایی از قبیل فقدان شبکهی ارتباط مناسب، ابتدایی بودن وسایل و امکانات حمل و نقل، نازل بودن سطح بهداشت و مراقبتهای پزشکی و نظایر آن یاد کرد".