اوضاع سیاسی اجتماعی تاریخی ایل بارزان
بارزانیان / بارزانیان - اوضاع سیاسی و اجتماعی - اسناد و مدارک / بارزانیان - تاریخ - اسناد و مدارک
ایل بارزان در شمال عراق کنونی در ناحیه اردبیل، در مجاورت خاک ایران، سکونت دارند و یکی از ایلات تاثیرگذار کرد، به ویژه در تحولات دوران معاصر ایران و عراق به شمار میآیند. اوجگیری حرکات سیاسی و نظامی ایل بارزان در ایام تصدی شیخ عبدالسلام دوم، فرزند شیخ محمد علیه عثمانی صورت گرفت. پس از او، فرزندانش، شیخ احمد و سپس برادرش ملا مصطفی بارزانی مبارزه با انگلیسیها و حکومت عراق را ادامه دادند. در این کتاب اسناد موجود در آرشیو "سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران" درباره ایل بارزان گردآوری و به ترتیب تاریخ (روز، ماه، سال) تنظیم شده است. تعداد اسناد، 466 فقره است که از سال 1324 تا 1356 ش را شامل میشود. پیش از متن اسناد، رسالهای با عنوان "اسرار بارزان" به چاپ رسیده است. این رساله بررسی تاریخی و اجتماعی نهضت بارزانیها و علت شورش آنان را از آغاز تا 1325 شمسی است. رساله حاضر در شمارههای "روزنامه کوهستان" به قلم مدیر مسئول و سردبیر آن روزنامه، مرحوم دکتر اسماعیل اردلان، چاپ و منتشر میشده است. کتاب همچنین از مقدمه مفصلی درباره وجه تسمیه، پیشینه تاریخی، قلمرو جغرافیایی و رهبران و ساختار و تشکیلات و فرهنگ ایلی بارزانیها، همچنین تاریخچه مختصری از نقش آنها در تحولات سیاسی ـ نظامی ایران و عثمانی (سپس عراق) برخوردار است. در پایان کتاب عکسهایی از رهبران و شخصیتهای برجسته ایل بارزانی و تصویر نمونه اسناد، سپس شرح رجال برجسته سیاسی و نظامی (مانند شیخ احمد بارزانی، تیمور بختیار، جلال طالبانی، جمال عبدالناصر، شیخ خالد نقشبندی، عبدالکریم قاسم، عبدالرحمان عارف، شیخ لطیف برزنجی، شیخ محمود برزنجی) آورده شده است.